Bezsprzecznie jednym z podstawowych systemów wsparcia dla źródeł produkujących energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii, są aukcje OZE, organizowane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
Warto wskazać, czym w ogóle jest przedmiotowa aukcja. Mianowicie, przedmiotem aukcji jest sprzedaż energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii i wprowadzonej do sieci przez wytwórców energii z OZE. W ramach aukcji uczestnicy, będący producentami energii elektrycznej z OZE składają oferty.
Co istotne, oferta zawiera m.in. ilość energii, jaką producent zobowiązuje się dostarczyć w okresie 15 lat oraz jednostkową cenę wyprodukowanej energii (cena za 1 MWh).
Godne uwagi jest to, iż wsparcie przyznawane jest wyłącznie tym projektom, które zadeklarowały najniższą cenę za jednostkę oferowanej energii, aż do wyczerpania ilości energii określonej przez Prezesa URE. Warto nadmienić, iż cena podana w ofercie nie może przewyższać ceny referencyjnej, określonej dla danego typu instalacji OZE w Rozporządzeniu Ministra Energii.
Warto zwrócić uwagę, iż ilość energii elektrycznej z odnawialnych źródeł, jaka została przeznaczona do sprzedaży w ramach aukcji zakończonych w 2019 r., osiągnęła prawie 185TWh energii elektrycznej. Wartość tej energii przekroczyła 69,6 mld zł. W sytuacji, gdy faktycznie sprzedana ilość energii elektrycznej w ramach zeszłorocznych aukcji to niecałe 91 TWh, o wartości prawie 20,6 mld zł. Okazuje się, iż największą popularnością cieszyła się aukcja dla nowych małych farm wiatrowych i słonecznych, o mocy nieprzekraczającej 1 MW.
W rezultacie normy wynikającej z z art. 73 ust. 1 ustawy o odnawialnych źródłach energii, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ogłasza, organizuje i przeprowadza aukcje OZE nie rzadziej niż raz w roku.
Co warte zapamiętania, w 2020 i 2021 r. przewidywane jest zorganizowanie kolejnych aukcji, z tego względu przedstawiamy podstawowe wymagania ciążące na wytwórcach zamierzających wziąć udział w tegorocznej aukcji.
W związku z tym, w pierwszej kolejności należy wystąpić do Urzędu Regulacji Energetyki z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o dopuszczeniu do udziału w aukcji.
Niezmiernie istotne jest, iż Ustawa OZE wyraźnie wskazuje, w jakim okresie inwestor powinien wybudować instalację, która wygrała aukcję:
- 24 miesięcy w przypadku instalacji fotowoltaicznych.
- 33 miesięcy w przypadku instalacji wiatrowych na lądzie.
- 72 miesięcy w przypadku instalacji wiatrowych na morzu oraz
- 42 miesięcy w przypadku innych instalacji.
Bardzo ważne jest także to, iż wiek urządzeń wytwarzających energię elektryczną, które mogą brać udział w aukcjach, w dniu, w którym energia elektryczna zostanie po raz pierwszy wytworzona po aukcji urządzenia nie mogą być starsze niż:
- 24 miesięcy w przypadku instalacji fotowoltaicznych.
- 33 miesięcy w przypadku instalacji wiatrowych na lądzie oraz.
- 42 miesięcy w przypadku innych instalacji.
Należy pamiętać, iż Instalacja OZE może, co do zasady wziąć udział w aukcji, jeżeli przed aukcją nie sprzedawała energii elektrycznej. Dodatkowo umożliwiono udział w aukcji także instalacjom, które rozpoczęły lub rozpoczną wytwarzanie energii elektrycznej w okresie między dniem 14 lipca 2018 r. i dniem aukcji (nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2020 r.), pod warunkiem jednak, że energia elektryczna wytworzona przed aukcją zostanie sprzedana na towarowej giełdzie energii.
Niewątpliwie należy zadbać, aby wniosek był sporządzony w sposób prawidłowy, a zgodnie z ustawą o OZE, wniosek o wydanie zaświadczenia o dopuszczeniu do udziału w aukcji zawiera m.in.:
- Lokalizację i moc zainstalowaną elektryczną instalacji odnawialnego źródła energii,
- Do wniosku o wydanie zaświadczenia o dopuszczeniu do aukcji wytwórca dołącza oryginały lub poświadczone kopie:
1) warunków przyłączenia lub umowy o przyłączenie do sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych instalacji odnawialnego źródła energii,
2) prawomocne pozwolenie na budowę wydanego dla projektowanej instalacji odnawialnego źródła energii lub jej modernizacji, jeżeli jest ono wymagane na podstawie przepisów prawa budowlanego – z wyłączeniem instalacji odnawialnego źródła energii wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej energię wiatru na morzu,
3) w przypadku instalacji odnawialnego źródła energii wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej energię wiatru na morzu – prawomocne pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich dla przedsięwzięć zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej i ostatecznej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
4) harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji budowy lub modernizacji instalacji odnawialnego źródła energii albo oświadczenia o zrealizowaniu inwestycji,
5) schemat instalacji odnawialnego źródła energii ze wskazaniem urządzeń służących do wytwarzania energii elektrycznej oraz urządzeń służących do wyprowadzenia mocy, wchodzących w skład tej instalacji, z oznaczeniem lokalizacji urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych oraz miejsca przyłączenia tej instalacji do sieci elektroenergetycznej, naniesionych na mapę poglądową uwzględniającą numery ewidencyjne działek i obrębów.
Co prawda zgodnie z ustawą Prezes URE powinien wydać przedmiotowe zaświadczenie w ciągu 30 dni od złożenia prawidłowego wniosku. Natomiast przezorność nakazuje, aby odpowiedni wniosek trafił do URE z odpowiednim wyprzedzeniem, biorąc pod uwagę planowany termin aukcji. Niewątpliwie, chcąc zadbać o bezproblemowe uzyskanie zaświadczenia przez URE, należy dokonać zgłoszenia wniosku z odpowiednim wyprzedzeniem. W ten sposób unikniemy stresu związanego z przeciążeniem URE w okresie poprzedzającym organizację aukcji i oczekiwaniem na wydanie zaświadczenia w czasie pozwalającym na udział w aukcji.
Przede wszystkim należy śledzić komunikaty Prezesa URE, gdyż Prezes URE ma obowiązek opublikowania ogłoszenia o aukcji, co najmniej na 30 dni przed jej rozpoczęciem. W praktyce ogłoszenia są publikowane właśnie w takim terminie lub terminie zbliżonym do obligo ustawowego.
Stosownie do art. 78 ust. 2 Ustawy o OZE Prezes URE zobowiązany jest m.in. do wskazania maksymalnej ilości i wartości energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, jaka może zostać sprzedana w danej aukcji, w tym maksymalnej ilości i wartości energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, jaka może zostać sprzedana w danej aukcji przez wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w instalacji odnawialnego źródła energii zlokalizowanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i poza obszarem wyłącznej strefy ekonomicznej, czyli w tzw. koszykach aukcyjnych.
Według art. 79 ust. 7 ustawy, składanie ofert będzie odbywać się elektronicznie, za pośrednictwem internetowej platformy aukcyjnej. Nowością, która pojawi się w tym roku, jest możliwość modyfikowania, oraz wycofania złożonych już ofert, najpóźniej na jedną godzinę przed rozpoczęciem sesji aukcji, co wskazuje art. 79 ust. 7 ustawy.
Oferty opatruje się, pod rygorem nieważności, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.
Aukcja będzie przeprowadzana zgodnie z Regulaminem publikowanym przez Prezesa URE, po jego zatwierdzeniu przez Ministra Energii. Aktualny Regulamin aukcji można znaleźć tutaj.
W rezultacie zastosowania przepisów ustawy, oferty składane w aukcji są oceniane jedynie pod kątem wysokości zaoferowanej ceny. W przypadku instalacji o mocy zainstalowanej poniżej 500kW, cena podana w ofercie będzie obowiązywać w umowie zawartej przez producenta ze sprzedawcą zobowiązanym. W przypadku większych instalacji, wytwórca po wygraniu aukcji nie będzie zawierać jakiejkolwiek umowy, gdyż ustawa o OZE przewiduje, iż przysługiwać mu będzie jedynie prawo do pokrycie ujemnego salda. Produkowana przez instalację energia będzie sprzedawana na wolnym rynku, natomiast wytwórca nabywa w ten sposób prawo do pokrycia przez Zarządcę Rozliczeń S.A. (operatora rozliczeń energii odnawialnej) do pokrycia ujemnego salda, o którym mowa w art. 93 ust. 2 pkt 3 ustawy o OZE. Tym samym wytwórca ma prawo do pokrycia różnicy pomiędzy ceną giełdową energii elektrycznej a ceną zaproponowaną w aukcji.
Co istotne, oferent nie uwzględnia w skalkulowanej cenie ilości otrzymanej pomocy publicznej (dotyczy inwestycji, które korzystały z pomocy publicznej, np. w formie dotacji, zwolnień czy ulg). Jest ona odejmowana od ceny aukcyjnej dopiero na dalszym etapie, co wskazuje art. 39 i 39 a ustawy OZE. W ślad za tym, składając roszczenie o pokrycie ujemnego salda, producent energii dokonuje stosownej korekty ceny w ramach rozliczenia z Zarządcą Rozliczeń S.A.
