Błąd lekarski – (lege artis) jest to czynność (lub zaniechanie) niezgodne z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym. Polega na naruszeniu przez medyka zasad ostrożności obowiązujących przy czynnościach lekarskich, reguł związanych z ich przeprowadzeniem.

Może dotyczyć zarówno diagnozy, terapii, jak i rehabilitacji.

Postępowanie takie, obiektywnie sprzeczne z obowiązującymi zasadami postępowania medycznego stanowi błąd medyczny w ścisłym znaczeniu.

W języku potocznym zamiennie używa się pojęć „błąd w sztuce medycznej” i „błąd lekarski”. Przyjąć należy, że pojęcie określane jako „błąd w sztuce medycznej” lub “błąd medyczny” jest pojęciem szerszym od błędu lekarskiego(lege artis) gdyż odnosi się również do osób niebędących lekarzami, w tym placówek medycznych np. za błędy organizacyjne, techniczne.

Błąd medyczny – w szerokim znaczeniu jest to każde postępowanie obiektywnie sprzeczne z powszechnie uznanymi zasadami ostrożności. Obejmuje swoim zakresem błąd lekarski, który zależy od aktualnego stanu wiedzy w zakresie medycyny.

Najczęściej spotykany w doktrynie i literaturze podział błędów medycznych:

  • błąd diagnostyczny (rozpoznania)\
  • błąd terapeutyczny (leczenia)
  • błąd organizacyjny
  • błąd techniczny

Ad. 1 – Błąd diagnostyczny – błąd medyka polegający na literalnie nieprawidłowej diagnozie jak również na wadliwej ocenie stanu pacjenta mimo prawidłowego wyniku badania diagnostycznego. Przyczyną zaistnienia tego rodzaju błędu jest nieprofesjonalna analiza specjalistycznych wyników badań lub niedokładny wywiad z pacjentem.

Błędy diagnostyczne można podzielić na błędy:
1) zaniechania – np. niezapoznania się z dokumentacją medyczną, zaniechania wywiadu (badania podmiotowego),
2) rozumowania – np. nietrafna, mylna interpretacja badań.
Błąd diagnostyczny często powiązany jest z błędem terapeutycznym. Wadliwa diagnoza może pociągać za sobą niewłaściwą metodę lub sposób leczenia. Przykładem będzie wybór niewłaściwego sposobu przeprowadzenia porodu (siłami natury w miejsce koniecznego cesarskiego cięcia) lub też zbędna amputacja organów.
Ad. 2 – Błąd terapeutyczny – czynność (lub zaniechanie) lekarza w zakresie leczenia, niezgodne z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym.

Błędy terapeutyczne można podzielić na błędy:
1) zaniechania – np. pozostawienie bez nadzoru po operacji,
2) działania – np. błędne dawkowanie leków.
Błąd terapeutyczny może polegać na przeprowadzeniu zabiegu pomimo istnienia w tym względzie przeciwwskazań lekarskich lub zastosowaniu przestarzałej metody leczenia.
O zawinieniu lekarza może zdecydować nie tylko zarzucenie mu braku wystarczającej wiedzy i umiejętności praktycznych, odpowiadających aprobowanemu wzorcowi należytej staranności, ale także niezręczność i nieuwaga przy przeprowadzanym zabiegu.
Może on mieć charakter samodzielny, kiedy występuje pomimo prawidłowo postawionej diagnozy, jak również może być kontynuacją błędu diagnostycznego.
Ad. 3 – Błąd organizacyjny – spowodowany jest podjęciem nieprawidłowej decyzji przez osoby kierujące jednostkami medycznymi (szpital, gabinet prywatny). W zakresie tego pojęcia mieszczą się wszelkie zaniedbania logistyczne, brak dostępu do diagnostyki, właściwego sprzętu.
W odróżnieniu od błędów diagnostycznych oraz terapeutycznych może być popełniony przez podmiot odpowiedzialny za pełnienie funkcji administracyjnych lub organizacyjnych, niezależnie od posiadanych kwalifikacji zawodowych np. zaniedbania dotyczące prowadzenia dokumentacji medycznej.
Nie będzie to zatem błąd lekarski w ścisłym znaczeniu, ale stanowić będzie błąd medyczny w szerszym znaczeniu tj. obejmujący naruszenie powszechnie obowiązujących zasad ostrożności.
W praktyce sądowej podmiot zarządzający placówką leczniczą musi wykazać dochowanie należytych procedur oraz wypełnienie wszelkich wymagań sanitarnych. W przypadku zgłoszenia roszczeń przez pacjenta wskazane jest też zawiadomienie ubezpieczyciela. Klasycznym przykładem błędu organizacyjnego jest zakażenie wewnątrzszpitalne.
Ad. 4 – Błąd techniczny – jest to zaniedbanie, niepoprawne realizowanie decyzji lekarskich już podjętych np. przez personel szpitala. Najczęściej ma miejsce przy skomplikowanych zabiegach wykonywanych przez zespół personelu medycznego.
Błędy techniczne można podzielić na błędy:

– przy leczeniu (lege artis) – np. pozostawienie przez lekarza w ciele pacjenta złamanej igły lub wiertła.

– ściśle techniczne – naruszenie jedynie powszechnie obowiązujących reguł ostrożności Przykładami będą: pomylenie tożsamości pacjentów zakwalifikowanych do operacji.

Błąd ściśle techniczny nie będzie zatem błędem ściśle lekarskim, jednak stanowić może błąd medyczny w szerokim znaczeniu. Spowodować może odpowiedzialność cywilną lub karną podmiotu zarządzającego placówką medyczną za naruszenie powszechne obowiązujących reguł ostrożności, spowodowanie np. szkody lub krzywdy pacjenta.

logo-footer