Wzorem zagranicznych firm, compliance coraz odważniej wkracza do przedsiębiorstw w Polsce, pozwalając unikać przykrych konsekwencji prawnych, minimalizować straty finansowe i wizerunkowe. Co to jest compliance? Etymologiczne znaczenie „compliance with” z jęz. angielskiego oznacza „zgodność z”, co przekłada się na najkrótszą definicję, według której jest to zgodność funkcjonowania z prawem lub zaleceniami.
Compliance – historia
Według amerykańskich badaczy korzenie współczesnego compliance sięgają początku XX wieku. To wtedy w Stanach Zjednoczonych zaczęło powstawać wiele organizacji państwowych, takich jak np. Agencja ds. Żywności i Leków (1906). Zaczęły one kontrolować firmy i przedsiębiorstwa, powodując tarcia między prywatnym biznesem a rządem federalnym. Wówczas jeszcze firmy nie potrafiły wdrożyć zaplanowanego działania wewnętrznego, natomiast organizacje rządowe borykały się z niedostatecznymi zasobami personalnymi oraz wsparciem prawnym. Z czasem obie strony zyskiwały coraz to nowe narzędzia.
Rozwój Stanów Zjednoczonych w latach 50- i 60-tych ubiegłego wieku spowodował powstanie nowoczesnych form zarządzania oraz struktur organizacyjnych, które znane są do dzisiaj. To wtedy też socjolodzy tacy jak Amitai Etzioni zaczęli dostrzegać zależność wdrażania zasad zgodności z prawem i zasadami, symboliką oraz nagrodami z efektywnością działania takich przedsiębiorstw. Początkowo definiowane przez naukowców compliance odnosiło się jednak do uniwersytetów, organizacji non-profit, czy też… wojska lub policji. Z czasem jednak badacze dostrzegli rolę compliance w rozwoju firm, w tym światowych gigantów. Badania Etzioniego okazały się bowiem analogiczne do kwestii, które dotyczą biznesu: kontroli nad zasobami ludzkimi oraz materialnymi, nagrodami takimi jak pensje, premie, awanse, jak również analizą wydajności.
Wpływ na stworzenie compliance w USA, kolebce tego zjawiska, były również wydarzenia prawno-gospodarcze. Efektem afer z lat 70- i 80-tych było powołanie w 1991 roku US Sentencing Commission, wprowadzającej pierwsze federalne kary i wytyczne dla organizacji. Zareagował również sam biznes, tworząc stanowiska kierownicze i działy odpowiadające za wewnętrzne standardy i procedury, mające na celu zgodność z ogólnymi normami i prawem, czyli compliance.
Compliance definicja
Na początku XXI wieku, w wyniku ewolucji prawno-gospodarczych kilku dekad powstała w Stanach Zjednoczonych współczesna forma compliance. Do Polski zaczęła wkraczać kilka lat temu. Wciąż jest zjawiskiem nowym, przynoszącym jednak korzyści firmom, które decydują się na taką politykę.
Początkowo światowe znaczenie compliance we współczesnym wydaniu dotyczyło wyłącznie banków. To właśnie te instytucje zidentyfikowały brak ryzyka zgodności za osobną formę ryzyka, którego zażegnanie wymaga od organizacji biznesowej dedykowanych zasobów w ramach struktur, wewnętrznego programu i nadzoru przez kierownictwo wyższego szczebla.
Pierwszą definicję współczesnego compliance stworzył Bazylejski Komitet ds. Nadzoru Finansowego w 2005 roku. Zdefiniował on brak compliance jako: „ryzyko nałożenia sankcji prawnych lub regulacyjnych, istotnych strat finansowych lub utraty wizerunku, którą bank może ponieść w wyniku nieprzestrzegania przepisów, regulacji, zasad, standardów samoregulujących działalność organizacji i kodeksów, mających zastosowanie do bankowej aktywności”.
Ta bardzo trafna definicja została z czasem rozszerzona na inne organizacje. Ujęcie compliance z 2005 jest najczęściej podawaną formułą dotyczącą tej działalności wszelkich firm.
Compliance, co to jest?
Głównym założeniem compliance jest minimalizowanie istniejących lub eliminowanie przyszłych zagrożeń, które mogą wpłynąć na kondycję finansową firmy. Jason Perry i Patrick de Fontnouvelle w „Pomiarze ryzyka reputacji” opisali, że brak polityki compliance może nawet… zagrozić funkcjonowaniu firmy. Niepodważalnym jest bowiem fakt, że ujawnienie nieuczciwej działalności lub praktyk biznesowych, złamanie wewnętrznych regulaminów może na trwałe zaszkodzić każdej, nie tylko bankowej, organizacji, narażając ją na konsekwencje prawne, skutecznie odstraszając akcjonariuszy, potencjalnych kontrahentów, czy też klientów.
Compliance eliminuje lub minimalizuje zagrożenia poprzez likwidowanie niewłaściwych praktyk albo poprzez wzmocnienie zewnętrznej reputacji firmy wobec organów regulacyjnych, rządowych, partnerów biznesowych, kontrahentów, klientów.
Dlatego tak ważne jest, żeby wdrażać politykę compliance wspólnie z doświadczonym partnerem. Kancelaria Krzeszewski i Partnerzy prowadzi kompleksową obsługę firm związaną z compliance. (LINK)
Compliance w firmie
Compliance odgrywa coraz większą rolę w firmach ze Stanów Zjednoczonych oraz Europy Zachodniej. Tam wręcz praktyką staje się wgląd i analiza dokonywana przez inwestora w politykę compliance, którą prowadzi podmiot będący jego zainteresowaniem.
Compliance pozwala bowiem (nie tylko potencjalnym inwestorom, ale przede wszystkim osobom zarządzającym firmą) w sposób przejrzysty uświadamiać ryzyko wynikające z braku zgodności. Dotyczy to zwłaszcza takich aspektów funkcjonowania firmy jak:
- Prowadzenia działalności w ściśle regulowanej branży (usługi finansowe, branża medyczna, projekty środowiskowe).
- Zagrożeń wynikających ze zwiększenia złożoności oferty produktowej, bazy klientów, lokalizacji geograficznych.
- Zapisu negatywnych reakcji rynkowych związanych z wydarzeniami wewnątrz firmy, które osłabiły jej reputację np. utrata kluczowych klientów, zmniejszenie udziału w rynku, zmniejszenie wyceny rynkowej.
- Negatywnej reputacji i odbioru kierownictwa wyższego stopnia oraz zarządu firmy.
- Pamięci organizacyjnej. Firmy często zapominają o „błędach historycznych”, koncentrując się na najnowszych trendach.
- Niewłaściwego zarządzania wynagrodzeniami, doprowadzającego do sytuacji, kiedy firma zachęca do nadmiernego ryzyka, nie tolerując zarazem niepowodzenia w zarządzaniu.
O tym, dlaczego warto realizować dobrze zaplanowaną politykę compliance świadczy przykład firm, które zrozumiały problematykę ekologiczną. Te, które szybko dostosowały się do regulacji środowiskowych, nie tylko uniknęły przykrych konsekwencji prawnych, ale też poprawiły swój wizerunek wśród klientów i umocniły swoje pozycje na rynku.
Dlatego, chociaż niekiedy compliance odbierane jest jeszcze jako przeszkoda w funkcjonowaniu firmy, to przykłady organizacji, które umiejętnie wyszły naprzeciw problematyce środowiskowej pokazuje, że właściwie realizowane compliance bardzo korzystnie wpływa na zarządzanie firmą – od ograniczania ryzyka, przez zwiększanie reputacji, po opracowywanie strategii biznesowych.
Należy jednak pamiętać, że nie ma jednego sposobu prowadzenia skutecznej polityki compliance. Powinna być ona elastyczna, dostosowana do potrzeb, wymagań i możliwości poszczególnej organizacji.
Kancelaria Krzeszewski i Partnerzy a Compliance
Compliance jest więc przygotowane dla współczesnych firm, które chcą pozostać konkurencyjne na rynku. Mamy doświadczenie w zakresie wdrażania polityki compliance w firmach. Wiemy, że dobra polityka zgodności z normami, regulacjami, nie może się opierać wyłącznie na przygotowaniu prawniczym, ale także na wiedzy biznesowej, indywidualnym podejściu do potrzeb Klienta.
Od kilku lat skutecznie zajmujemy się wdrażaniem polityki compliance w firmach, w tym: analizami wewnętrznych i zewnętrznych ryzyk, dotyczących polskich oraz międzynarodowych przepisów, wypracowaniem polityki wewnątrzfirmowej, zoptymalizowaniem procesów w firmach Klientów, jak również przeprowadzaniem audytów oraz kontroli compliance.
Zapraszamy do współpracy z kancelarią Krzeszewski i Partnerzy. Dbamy o compliance Klienta. Warto być compliance!
