Dlaczego startupy upadają? Najczęstsze powody prawne

Osiągnięcie sukcesu z własnym startupem jest celem wielu zespołów projektowych. Trzeba mieć jednak świadomość ryzyk i wyzwań, jakie będą stały przed wdrożeniem usługi i odniesieniem zwycięstwa na rynku. Dlaczego startupy upadają? Odpowiadamy na te pytania. Oto najczęściej spotykane powody prawne.

Podzieliliśmy najczęściej spotykane powody, z jakimi muszą walczyć startupy na dwa artykuły. W pierwszym przedstawiamy problemy stricte biznesowe (tj. z wyłączeniem kwestii prawnych), link do tego wpisu znajdziecie Państwo pod tym artykułem. W tym artykule natomiast przedstawiamy – problemy prawne, które mogą spowodować, że startup upadnie.

Dlaczego startupy upadają? Najczęstsze powody prawne

Dlaczego startupy upadają? Problem 1. – Konflikty pomiędzy akcjonariuszami

Bardzo istotna kwestia w startupach. Najczęściej są to bowiem podmioty, które są słabsze organizacyjnie i finansowo. Dlatego trzeba opracować nie tylko określony model komunikacyjny, zasady działania, rozliczania prac ale też odpowiednio zabezpieczyć się prawnie. W przypadku startupu, który zakładają znajomi, nie należy bać się, że nadmiar dokumentów i umów regulacyjnych naruszy zasadę wzajemnego zaufania. Wręcz przeciwnie – może pozwolić zachować przyjaźń w trudnych dla startupu chwilach.

W przypadku dołączenia inwestora należy go sprofilować i zadać wewnątrz zespołu podstawowe pytania: czy inwestor rozumie branżę (tzw. inwestor branżowy)?; jakie praktyki stosuje? W przypadku podpisania umowy inwestorskiej wsparcie prawnika jest niezbędne. Kancelaria taka, jak nasza bierze również udział w samym procesie negocjacyjnym, jeśli startup potrzebuje takiej pomocy.

Dlaczego startupy upadają? Problem 2. – Uregulowanie sytuacji na polu struktury udziałowej i decyzyjnej startupu

Zanim startup podbije świat należy dokładnie przemyśleć strukturę udziałów, realnie przeanalizować: kto i co wnosi? jaki wkład? jaką wiedzę? jakie kontakty? ile środków finansowych? Niezwykle ważne jest właściwe uregulowanie sytuacji poprzez określone uchwały i umowy. Zaakceptowana przez wszystkich wspólników struktura udziałowa i decyzyjna startupu to solidne podwaliny pod dalszą działalność. Tak, jak w punkcie powyżej, nie należy odbierać tego, jako braku zaufania. Wręcz przeciwnie, to dojrzała decyzja i może pomóc zachować właściwe relacje w życiu prywatnym.

Dlaczego startupy upadają? Problem 3. – Niewłaściwa ocena wymogów prawnych, dotyczących funkcjonowania startupu

Tworząc np. aplikację należy zaznajomić się (najlepiej skonsultować ze specjalistą-prawnikiem) i dostosować umowę o stworzenie aplikacji, a następnie skonstruować z nim umowę wdrożeniową, dostosowaną do naszych potrzeb, tj.: zwrócić uwagę na terminy, kary umowne, raporty, harmonogram itd. Na tym jednak nie koniec. Należy przeanalizować czy działalność startupu nie będzie wymagała dodatkowych zgód i zezwoleń, czy certyfikatów (np. certyfikatów dla projektów realizujących innowacyjne urządzenia medyczne).

Dlaczego startupy upadają? Problem 4. – Brak reakcji na zmiany prawne

Startupy bardzo często – w toku wdrażania usługi na rynku – tracą z pola widzenia zmiany prawne. Jeśli niektóre zespoły dokonały analizy stanu prawnego i wymogów (punkt wyżej) na czas startu projektu, bardzo często przyjmują, że jest to stan trwały. To bardzo duży błąd. Należy śledzić i konsultować ewentualne zmiany prawne, żeby mieć czas na przygotowania startupu do konsekwencji, jakie niosą za sobą zmiany legislacyjne. Brak właściwej adaptacji do nowych warunków prawnych może rzutować negatywnie np. na koszty funkcjonowania i w efekcie oznaczać upadek startupu.

Dlaczego startupy upadają? Problem 5. – Brak spełniania wszystkich obowiązków względem pracowników, Urzędu Skarbowego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych czy innych organów państwa?

Startup to nie tylko innowacyjny pomysł, strategia marketingowa, kreatywność i energia w zespole. To „niestety” także relacje z: Urzędem Skarbowym, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych czy innymi organami państwowymi (pod które startup może podlegać). To wreszcie także określona polityka zatrudniania, która musi być zgodna m.in. z prawem pracy. Bez uporządkowanego działania „papierkowego” i odpowiedniego zabezpieczenia się, nawet najbardziej kreatywny i pionierski startup może zostać narażony na upadek.

Dlaczego startupy upadają? Problem 6. – Brak właściwej strategii ochrony własności intelektualnej

Wyruszając na podbój świata nie możemy wystartować bez właściwej strategii ochrony własności intelektualnej. Startup, oferujący często pomysły o dużym potencjale, jest w szczególności narażony na nieczyste zagrania ze strony konkurencji albo nierzetelnych „inwestorów”. Dlatego warto przemyśleć strategię dotyczącą takich aspektów jak:

  • znaki towarowe
  • wzory przemysłowe
  • wynalazki i wzory użytkowe
  • oznaczenia geograficzne
  • prawo do firmy
  • prawa autorskie i prawa pokrewne
  • domeny internetowe
  • know-how
  • tajemnica przedsiębiorstwa

Warto również przeanalizować czy nasze rozwiązanie nie narusza własności intelektualnej innych firm. Najlepiej w takim przypadku skontaktować się z kancelarią, która zajmie się przygotowaniem całościowej strategii.

Dlaczego startupy upadają? Problem 7. – Brak umów, zawieranych przez startup, kontrolowanych przez eksperta (prawnika)

Startup to nie tylko przygotowanie odpowiedniej dokumentacji relacyjnej (udziałowej i decyzyjnej) pomiędzy współwłaścicielami czy też odpowiedniej dokumentacji regulującej funkcjonowanie wewnątrz startupu. To także spotkania np. z potencjalnymi inwestorami czy aniołami biznesu, a także liczne umowy zawierane z partnerami (np. wykonawcą aplikacji). Dlatego warto – wspólnie z prawnikiem – przeanalizować zawierane umowy. Jedno niedopatrzenie może zaważyć na ciągłości oferowania usług, a tym samym zachwiać całym startupem.

Dlaczego startupy upadają? Problem 8. – Niewłaściwa polityka dotycząca gromadzenia i przetwarzania  danych

Brak wdrożenia odpowiednich narzędzi, dotyczących gromadzenia i przetwarzania danych może wręcz zrujnować właścicieli startupu (np. nieodpowiednie wdrożenie polityki odstąpienia od zawartej umowy może spowodować lawinowe zwroty). Kary i ew. nieplanowane zwroty mogą wręcz – używając nomenklatury rynkowej – „zabić” projekt. W tym aspekcie również warto skontaktować się z prawnikiem.

Autor: Radca prawny Janusz Krzeszewski

Link do artykułu: Dlaczego startupy upadają? Oto główne powody – brak gotówki, zły model biznesowy, źle dopasowany produkt do potrzeb rynkowych, zła cena produktu, źle dokonana analiza konkurencji…

logo-footer