Dobro dziecka jest podstawowym celem każdej rodziny. W trakcie trwania związku małżeńskiego rodzice mają określone prawa i obowiązki względem dziecka związane z jego rozwojem fizycznym i duchowym oraz przygotowaniem go do życia w społeczeństwie. W związku z powyższym rodzice zobowiązani są do finansowania tych potrzeb w miarę swoich możliwości zarobkowych i majątkowych. Nawet w przypadku, gdy dochodzi do rozstania rodziców zachodzi obowiązek świadczenia alimentów na dziecko.
Alimenty na dziecko
Ze względu na to, że dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie istnieje obowiązek zagwarantowania mu przez rodziców warunków niezbędnych do należytego rozwoju fizycznego i duchowego.
Każde ustanie małżeństwa, zarówno czasowe jak i stałe (np. separacja czy rozwód) nie zwalnia rodziców z konieczności utrzymania potomstwa. Pojawiają się wówczas obowiązkowe świadczenia alimentacyjne na dziecko. Mogą one obowiązywać jeszcze przed narodzinami dziecka. Kluczową przesłanką do zaistnienia obowiązku alimentacyjnego przed narodzinami dziecka jest uprawdopodobnienie, że dany mężczyzna jest ojcem dziecka. Uprawdopodobnienia dokonuje się na podstawie udokumentowania, np. w formie zaświadczeń lekarskich.
Brak zawarcia związku małżeńskiego również nie zwalnia od odpowiedzialności finansowej wobec dziecka. W takim przypadku, mężczyzna musi pokryć wydatki jakie kobieta ponosi w związku z ciążą i porodem oraz – na żądanie matki w formie powództwa – przez okres trzech miesięcy od momentu porodu. Przedłużenie tego okresu możliwe jest z ważnych powodów z powództwa matki.
Z zasady, alimenty przysługują osobie, z którą zostają dzieci. Mogą to być zarówno kobiety (matki), jak i mężczyźni (ojcowie). Alimenty na jednego z rodziców i alimenty na dziecko, to dwa różne świadczenia.
Do jakiego wieku trzeb płacić alimenty na dziecko? Nie ma określonej granicy wieku, po której wygasa okres alimentacyjny na dziecko, nawet jeśli jest pełnoletnie. To efekt zróżnicowanej sytuacji dziecka, które może rozpocząć pracę zarobkową wcześniej (np. po zakończeniu technikum), a w innej sytuacji jest to niemożliwe ze względu na studia, czy nawet po studiach w przypadku trudności ze znalezieniem pracy. W związku z tą indywidualną sytuacją każdego dziecka obowiązek alimentacyjny ciąży na rodzicach do czasu, gdy jest ono w stanie utrzymać się samodzielnie. Pełnoletnie dziecko musi jednak dokonywać wszelkich starań do osiągnięcia samodzielności (szukać pracy lub studiować). Jeżeli dziecko nie przykłada się do osiągnięcia samodzielności lub zobowiązania alimentacyjne na pełnoletnie dziecko mogą wpędzić rodziców w niedostatek (lub znacznie przekraczają ich możliwości), wówczas rodzice mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego.
Wysokość alimentów. Wysokość świadczeń alimentacyjnych ustala się przede wszystkim na podstawie uzasadnionych potrzeb dziecka, niezbędnych na danym etapie jego życia (potrzeby fizyczne, potrzeby edukacyjne, potrzeby kulturalne, potrzeby do wypoczynku i rozrywki), jak również realnych możliwości finansowych i majątkowych małżonków.
Zobacz – czym dokładnie są uzasadnione potrzeby dziecka, co można wliczyć w koszty wpływające na wysokość alimentów.
Trafnie dobrana argumentacja może wpłynąć na skuteczność pozwu o alimenty, jak również na wysokość świadczeń alimentacyjnych. Dlatego bardzo ważne jest dokładne przedstawienie sytuacji materialnej obojga rodziców (a zwłaszcza osoby wychowującej dziecko i pozywającej), jak również przedstawienie wyliczeń dotyczących udokumentowanych potrzeb dziecka.
Alimenty na dziecko mogą zostać ustalone na podstawie:
– wyroku sądu;
– ugody sądowej;
– swobodnej umowy zawieranej między rodzicami, tzw. alimenty samodzielne.
Warto pamiętać o tym, że roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem trzech lat.
Do pozwu o świadczenie alimentacyjne dołącza się:
– odpis aktu małżeństwa (w sytuacji, w której dochodzi się alimentów od współmałżonka);
– odpis aktu urodzenia dziecka (w sytuacji, w której dochodzi się alimentów od byłego partnera w imieniu dziecka);
– dokument zaświadczający prawo do żądania alimentów od danej osoby;
– zaświadczenia, wyliczenia i dokumenty potwierdzające wysokość ponoszących przez powoda/powódkę kosztów na utrzymanie i wychowanie dziecka.
Kiedy nie trzeba płacić na dziecko? Wyjątkiem jest tu sytuacja, w której majątek dziecka (np. odziedziczone po dziadkach nieruchomości) wystarczy na pokrycie wszelkich kosztów jego utrzymania i wychowania, a tym samym zaspokojenia wszelkich usprawiedliwionych potrzeb. Wówczas rodzice są zwolnieni ze świadczeń alimentacyjnych względem dziecka.
