Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest terminowe i prawidłowe wypłacanie wynagrodzenia (art. 94 pkt. 5 Kodeksu pracy). Termin, miejsce i sposób wypłaty wynagrodzenia określone są w art. 85 i 86 k.p.
Co więc w sytuacji, gdy pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia lub wypłaca je w nieprawidłowej wysokości?
Zgodnie z art. art. 55 § 11 Kodeksu pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.
Przyjmuje się, że ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków w rozumieniu art. 55 § 11 KP oznacza naruszenie przez pracodawcę z winy umyślnej lub wskutek rażącego niedbalstwa obowiązków wobec pracownika, stwarzające realne zagrożenie istotnych interesów pracownika lub powodujące uszczerbek w tej sferze.
Ocena sytuacji, czy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków należy do pracownika. Należy mieć jednak na uwadze, że w razie nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 11 Kodeksu pracy, pracodawca może domagać się od pracownika odszkodowania.
Mając powyższe na względzie, pracownik powinien przeanalizować naruszenie pracodawcy pod kątem winy umyślnej i rażącego niedbalstwa.
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 24 października 2013 r. (sygn. akt.II PK 25/13) przyczyną uzasadniającą rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy może być brak terminowego wypłacania wynagrodzenia. Z obowiązku wypłaty wynagrodzenia pracodawcy nie zwalnia fakt, że sam nie otrzymał spodziewanych należności finansowych.
W wyroku z dnia 4 kwietnia 2000 r., sygn. akt I PKN 516/99, Sąd Najwyższy wskazał, że pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu braku wynagrodzenia, o ile pracodawcy można przypisać winę umyślną lub co najmniej rażące niedbalstwo.
Jak to zrobić?
Pracownik, który podejmie decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie art. 55 § 11 Kodeksu pracy, powinien złożyć oświadczenie o rozwiązaniu umowy wraz z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Co istotne, rozwiązanie umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym powinno nastąpić w ciągu miesiąca od dowiedzenia się przez pracownika o zaistnieniu przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy (tutaj: od dowiedzenia się o niewypłacaniu wynagrodzenia), nie natomiast od zaistnienia samego zdarzenia powiązanego z ewentualnym brakiem wynagrodzenia.
