Testament własnoręczny (holograficzny) jest, obok testamentu notarialnego i allograficznego, jedną z przewidzianych w kodeksie cywilnym zwykłych form testamentu. Jest to także najprostsza forma sporządzenia ostatniej woli.
Testament własnoręczny – jak napisać testament własnoręczny (holograficzny)?
Sporządzenie testamentu holograficznego polega na spisaniu przez spadkodawcę ostatniej woli w całości pismem ręcznym, którą to następnie podpisuje i opatruje datą. Spadkodawca może zatem sporządzić testament holograficzny bez udziału notariusza, urzędnika bądź świadków czy osób trzecich.
Testament holograficzny powinien zostać sporządzony w całości pismem ręcznym. W ten sposób sporządzony testament nabiera cech indywidualnych testatora, co w konsekwencji umożliwia potwierdzenie, iż to właśnie on dokonał danych rozporządzeń. Wykluczone jest zatem sporządzenie testamentu holograficznego na komputerze, maszynie do pisania, telefonie lub tablecie. Taki testament nie może zostać uznany za sporządzony własnoręcznie.
Należy zadbać, aby treść testamentu była czytelna. W przeciwnym wypadku testament może zostać uznany za nieważny, gdyż nie będzie możliwe poznanie ostatniej woli spadkodawcy i w konsekwencji jej zrealizowanie.
Testament holograficzny może zostać sporządzony w dowolnej formie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby rozporządzenia były dokonane w formie listu bądź wiersza. Dodatkowo do spisania testamentu można użyć dowolnego narzędzia, np. pióra, długopisu, ołówka, jak również dowolnego materiału: papieru, pergaminu, skóry, kamienia, ściany.
Testament musi zostać podpisany przez spadkodawcę, złożenie podpisu przez pełnomocnika jest zatem niedopuszczalne.
Testament własnoręczny – na co uważać?
Nieopatrzenie testamentu datą z zasady skutkuje jego nieważnością. Jednakże zgodnie z art. 949 § 2 kodeksu cywilnego taka nieważność nie nastąpi, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów. Powyższe oznacza, że testament nieoznaczony datą może zostać uznany za ważny, jeżeli z jego treści wynika, że spadkodawca był zdolny do jego sporządzenia np. nie został ubezwłasnowolniony. Dodatkowo testament nieopatrzony datą może zostać uznany za ważny, gdy treść testamentu umożliwia jego prawidłową wykładnię. Wreszcie brak daty nie oznacza nieważności testamentu w sytuacji, kiedy sporządzono kilka testamentów, zaś ich treść nie pozostawia wątpliwości co do kolejności ich sporządzenia.
Testament własnoręczny – ryzyka
Choć testament własnoręczny jest najprostszą formą rozporządzania majątkiem na wypadek śmierci, jego prawidłowe sporządzenie może sprawić wiele kłopotów. Wadliwe sporządzenie testamentu skutkować będzie jego nieważnością. Dlatego zaleca się przedstawienie sporządzonego własnoręcznie testamentu adwokatowi, radcy prawnemu bądź notariuszowi, który zapewni spadkodawcy profesjonalną pomoc prawną i zagwarantuje, że jego ostatnia wola nie będzie dotknięta brakami skutkującymi nieważnością testamentu.
