W niniejszym artykule wyjaśniliśmy, czym jest zapis testamentowy oraz jakie są podstawowe różnice pomiędzy zapisem zwykłym a zapisem windykacyjnym. Poniżej przybliżymy instytucję zapisu windykacyjnego.
Za pomocą zapisu windykacyjnego spadkodawca może rozporządzić majątkiem poprzez postanowienie, że wskazana w testamencie osoba odziedziczy konkretny przedmiot zapisu (np. samochód, dom) z chwilą otwarcia spadku, czyli z chwilą śmierci spadkodawcy. Należy pamiętać, że zapis windykacyjny może zostać zawarty tylko w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Zapisy windykacyjne zawarte np. w testamentach sporządzonych własnoręcznie lub podyktowanych przez spadkodawcę będą zatem nieważne.
Zapis windykacyjny od zapisu zwykłego różni się przede wszystkim tym, że spadkobierca nie zostaje zobowiązany do spełnienia na rzecz zapisobiercy określonego świadczenia majątkowego i dochodzi do przejścia własności przedmiotu zapisu z chwilą otwarcia spadku. Zapisobierca zatem bezpośrednio nabywa przedmiot spadku, a nie roszczenie o jego wydanie. Nie ma konieczności dokonywania działu spadku. Wystarczy uzyskać od notariusza akt poświadczenia dziedziczenia. Nabycie przedmiotu zapisu stanie się ostateczne z chwilą złożenia przez zapisobiercę oświadczenia o przyjęciu zapisu lub z upływem sześciomiesięcznego terminu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu zapisu.
Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być wyłącznie:
1. każda rzecz oznaczona co do tożsamości – czyli taka, która posiada indywidualne cechy. Może to być ruchomość lub nieruchomość. Jako przykłady rzeczy oznaczonej co do tożsamości można wymienić konkretne zwierzę, np. psa „Burka”, samochód posiadający unikalny numer nadwozia, dom);
2. zbywalne prawo majątkowe (np. własność konkretnej rzeczy, udziały lub akcje w spółce itp.);
3. przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne;
4. ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności;
5. ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej (jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo – akcyjnej).
Należy pamiętać, że aby zapis windykacyjny był skuteczny, spadkodawca w chwili otwarcia spadku musi być właścicielem zapisanego przedmiotu oraz nie może być zobowiązany do jego zbycia.
