Polecenie umożliwia rozszerzenie woli spadkodawcy. Dzięki niej ma on możliwość zobowiązać spadkobierców lub zapisobierców czy zapisobierców windykacyjnych do realizacji lub zaniechania określonych działań. Mogą to się one wiązać z charakterem majątkowym lub niemajątkowym.
Polecenie spadkowe – kto może ustanowić?
Zasady polecenia określa polskie prawo spadkowe. Jest przewidziane w art. 982-985 Kodeksu cywilnego.
Kto może ustanowić polecenie spadkowe? Wyłącznie spadkodawca. Czyni to w testamencie. Jego treść odnosi się wyłącznie do polecenia.
Polecenie spadkowe – czego może dotyczyć?
Treścią polecenia jest obowiązek zrealizowania określonego działania przez spadkobiercę. Może to być np. odnowienie nagrobka rodzinnego, ufundowanie stypendium, zorganizowane pogrzebu spadkodawcy, obowiązek opieki nad chorym członkiem rodziny, podjęcie nauki na określonej uczelni itd.. W treści polecenia może być również obowiązek zaniechania jakichś działań np. zakończenia działań przez jednego ze spadkobierców, negatywnie wypływających na pozostałych spadkobierców typu powstrzymanie się od kontaktów z konkretną osobą lub grupą osób.
Oczywiście, polecenie spadkowe może mieć znacznie zakres niż wspomniany powyżej. Może mieć na celu interes spadkodawcy, który zapisze polecenie spadkowe, interes obciążonego poleceniem (spadkobierców lub zapisobierców czy zapisobierców windykacyjnych) czy też osób trzeci, a nawet odnosić się do szeroko rozumianego interesu społecznego.
Obowiązek powstały w wyniku polecenia spadkowego nazywamy długiem spadkowym. Długiem spadkowym nie można obciążać osób innych niż spadkobiercy, zapisobiercy lub zapisobiercy windykacyjni.
Polecenie spadkowe – kto może żądać wykonania?
Do wykonania polecenia spadkowego mogą obligować zarówno spadkobiercy, jak też wykonawcy testamentu.
W sytuacji, gdy celem polecenia jest interes społeczny, wówczas jego wykonania może żądać organ państwowy.
Powyższe kręgi osób i instytucji nie mogą żądać wykonania polecenia spadkowego wyłącznie w sytuacji, gdy ma ono na celu wyłącznie korzyść obciążonego poleceniem.
Polecenie spadkowe – co jeśli nie wykona się polecenia spadkowego?
Osoba obciążana poleceniem ma tzw. dług spadkowy. Co jeśli nie wykona polecenia spadkowego? Czy niewykonanie polecenia spadkowego oznacza utratę przysługującego spadku lub zapisu?
Niewykonanie polecenia spadkowego nie skutkuje utratą spadku lub zapisu.
Warto również zaznaczyć, że osoba, na rzecz której został uczyniony zapis z obowiązkiem wykonania polecenia, może nie chcieć lub nie móc zostać zapisobiorcą (czyli z jakichś względów nie akceptować treści polecenia).
Żeby polecenie spadkowe było wiążące, wówczas ważny pod kątem prawnym musi być cały testament, czyli nie mogą zajść przyczyny, które unieważnią go np. spadkodawca napisze testament pod wpływem groźby albo będąc w stanie choroby powodującą trwałą nieświadomość.
Polecenie nie może być sprzeczne z ustawą, zasadami współżycia społecznego, musi być również możliwe do wykonania.
